Το τοξόπλασμα είναι ενδοκυττάριο πρωτόζωο και μπορεί να μολύνει τα περισσότερα θηλαστικά και πουλιά.
Έχει τελικό ξενιστή την γάτα, και άλλα αιλουροειδή, και μέσω του εντερικού της σωλήνα μπορεί να διασπαρθεί στη φύση.
Μπορεί, λοιπόν, να μολύνει το χώμα με τις ακαθαρσίες τους, τα λαχανικά και άλλα θηλαστικά.
Για την ακρίβεια, υπάρχουν τρεις τρόποι με τους οποίους το τοξόπλασμα μπορεί να μεταδοθεί στους ανθρώπους.
Ο πιο συχνός τρόπος μετάδοσης του παράσιτου γίνεται με την κατανάλωση ωμού ή μισοψημένου κρέατος (ειδικά βοδινό, χοιρινό και αρνίσιο).
Δεύτερον, οι κύστεις του τοξοπλάσματος μπορούν να περάσουν στον οργανισμό από τα κόπρανα μέσω της ρινοφαρυγγικής κοιλότητας και της πεπτικής οδού από μολυσμένα φυλλώδη πράσινα λαχανικά που δεν έχουν πλυθεί καλά όπως και από το χώμα, αρχίζοντας με λοίμωξη στο έντερο.
Τρίτον, το τοξόπλασμα μπορεί να μεταδοθεί και μέσω της μετάγγισης αίματος, αν και κάτι τέτοιο είναι εξαιρετικά σπάνιο.
Εάν μια γυναίκα μολυνθεί από το τοξόπλασμα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης της, πολλές φορές οδηγείται σε μόλυνση και το έμβρυο.
Προσβολή του εμβρύου, σε συνδυασμό με ελλιπή θεραπευτική αντιμετώπιση μπορεί να είναι μοιραία (αυτόματη αποβολή, ενδομήτριος θάνατος) ή να οδηγήσει στη γέννηση βρέφους με σοβαρές ανωμαλίες στο νευρικό σύστημα και τα σπλάγχνα του.
Μια παλαιά μόλυνση της μητέρας είναι δυνατόν να οδηγήσει σε μόλυνση του εμβρύου μόνο σε περιπτώσεις αναζωπύρωσης της νόσου, όπως επί υποκείμενης αιτίας ανοσοκαταστολής.
Η συχνότητα προσβολής του εμβρύου σχετίζεται με το στάδιο της κύησης, κατά τη νόσηση της μητέρας.
Ο κίνδυνος αυξάνεται με την πρόοδο της κύησης (15% για το πρώτο, 30% για το δεύτερο και 60% για το τρίτο τρίμηνο).
Εντούτοις, η βαρύτητα της λοίμωξης του εμβρύου είναι αντιστρόφως ανάλογη με το χρόνο προσβολής.
Επειδή η οξεία λοίμωξη από τοξόπλασμα είναι στο 90% των περιπτώσεων υποκλινική, πρέπει να γίνεται έλεγχος στην έγκυο.
Η θεραπεία της οξείας πρωτοπαθούς τοξοπλάσμωσης της εγκυμοσύνης ελαττώνει σημαντικά τον κίνδυνο προσβολής του νεογνού.
Η σπιραμυκίνη, όταν χορηγηθεί έγκαιρα στην έγκυο μητέρα, φαίνεται ότι προλαμβάνει τη μετάδοση της νόσου στο έμβρυο στο 60% των περιπτώσεων, δεν τροποποιεί όμως τη λοίμωξη στο έμβρυο, όταν αυτό έχει ήδη μολυνθεί.
Διάγνωση
Η διάγνωση γίνεται με τη λήψη βιολογικών υγρών και βιοψία ιστών. Επίσης, με ορολογικές μεθόδους ανιχνεύονται ειδικά αντισώματα για το τοξόπλασμα.
ΠρόληψηΕφαρμογή γαντιών στην επαφή με το ωμό κρέας, τα ωμά λαχανικά, την ενασχόληση με την κηπουρική.
Καθαρισμός των κοπράνων της γάτας και αλλαγή του χώματος μόνο με γάντια και σε τακτά χρονικά διαστήματα.
Κατανάλωση καλοψημένων κρεάτων, σχολαστικό πλύσιμο λαχανικών και αποφυγή κατανάλωσης ωμών αυγών ή μη παστεριωμένου γάλακτος.
Προφύλαξη των μικρών παιδιών από επαφή με άμμο που πιθανόν περιέχει κύστεις τοξοπλάσματος.
